Inlichtingenstrijd tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, De emancipatiestrijd van Indonesische werknemers in het westerse bedrijfsleven en de indianisatie van Nederlands-Indië in het interbellum

Bart Schmitz

 ISBN:   9789464550818

Uitgever: Verloren

Flaptekst

Met de ethische politiek in Nederlands-Indië van rond de eeuwwisseling ontstaat juridische ruimte om in bedrijfsleven en in het gouvernement niet alleen volgens rassencriteria, maar ook op grond van utiliteit en billijkheid carrière te maken als Indonesiër. Ideeën over unificatie van het recht of van de associatie van een Indonesische elite met het Nederlandse bestuur verdwijnen na de Eerste Wereldoorlog al snel uit beeld. Ondertussen worden de lagere Europese rangen in het bedrijfsleven van onderaf gevuld met Indonesiërs van de Hollands-Inlandse scholen. Door een krappe arbeidsmarkt zien bedrijven zich gedwongen hun personeelsbeleid meer en meer op kwalificatie te richten en minder op afkomst. Door interne opleidingen en steun aan lokaal Europees onderwijs dragen deze bedrijven onbedoeld bij aan een Indonesische emancipatiegolf in eigen land. In de Europese vakverenigingswereld klinkt de stem van deze ‘inheemse krachten’ in de jaren twintig luid en duidelijk, hoewel ze in de statistiek als ‘Europees ambtenaar’ tegelijkertijd onzichtbaar blijven. Voor tijdgenoten verandert dit op het moment dat de Indische regering deze indianisatie als mogelijke bezuiniging omarmt. Plots worden zowel de politieke als de traditionele Indonesische elite in de Volksraad met de neus op de feiten gedrukt. Het grote bestuurshervormingswerk van de Indonesische onafhankelijkheid is daarmee onvermijdelijk geworden.