Auteur: Matthias van Rossum

Uitgever: Verloren

ISBN: 9789087044190

Verkrijgbaar bij Verloren.nl

Flaptekst

Teveel zeelieden zijn zonder naam gebleven. Ook teveel koelies, slaven, vrouwen en soldaten zijn in dit werk onderbelicht. Dat is het vermelden waard, omdat deze geschiedenis, zoals zoveel geschiedenissen, geschreven is over de ruggen van onze voorouders. 

Deze geschiedenis had niet geschreven kunnen worden zonder de hachelijke momenten in de levens van deze mensen. Bewindhebbers, administrateurs en reizigers waren – toen, net als nu – doorgaans niet geïnteresseerd in het wel en wee van de vele werkenden die de Compagnie draaiende hielden. Reisverslagen en bestuurlijke geschriften laten over hen dan ook weinig los. Inderdaad, soms komen ze terug in aantallen, algemeenheden of klachten. Maar de werkende mens komt meestal pas echt in beeld als het mis loopt. Door een moord, een scheepsramp, een diefstal of een muiterij. 

Het is door dit leed dat het leven van gewone mensen zichtbaar wordt. Daar- voor kan een historicus niet dankbaar zijn. Het past slechts om daar met eerbied notie van te geven. 

Maar laat dit het beeld niet vertekenen. Ook in die andere wereld, die het verleden is, probeerden mensen vorm te geven aan hun eigen levens. Ze zongen, lachten, speelden, dronken, vierden, trouwden of gingen verhulde relaties aan. 

Binnen de alledaagse realiteit van een vernuftig en wreed handelskapitalistisch bedrijf vroeg het soms grote moed om het heft in eigen handen te nemen. Vooral als dit een georganiseerde reactie betekende, die indruiste tegen de belangen van de Compagnie. Toch is dat precies wat sommigen van hen deden. Vrouwen van zee- lieden verzamelden zich rond compagniekantoren – om het loon van hun mannen op te eisen. Hun mannen streken de zeilen, ze staakten – als ook de meest basale vormen van rechtvaardigheid met de voeten getreden werden. Mishandelde slaven brandden schepen plat – als de uitroep dat het genoeg was geweest door de Compagnie werd beantwoord met granaten en geschut. 

Het waren harde tijden. En laten we duidelijk zijn: veel van de handelingen waren directe antwoorden op misstanden. Het verzet was doorgaans verre van bewust en meestal ook niet expliciet. Velen vluchtten – niet onherkenbaar – in drank, in afzondering, soms in pesterijen of de beloften van onbekende tropische werelden.